ნიკოლოზ (ნიკო) მიხეილის ძე ესაკია (დ. 21 იანვარი [ძვ. სტ. 8 იანვარი], 1906, ფოთი — გ. 21 ივნისი, 1979, თბილისი,
Никола́й Миха́йлович Эса́кия (груз. ნიკოლოზ მიხეილის ძე ესაკია; 6 ноября 1906 года — апрель 1987 года) — советский хозяйственный, государственный и политический деятель, заместитель генерального директора и руководитель шахтостроительных работ Советско-германского акционерного общества «Висмут» Главного управления советского имущества за границей при Совете Министров СССР (Германия), Герой Социалистического Труда (1949)
დაბადების ადგილი: ქ. ფოთი.
დაამთავრა ამიერკავკასიის სამთო მეტალურგიის ინსტიტუტი 1931 წელს. გენერალ-ლეიტენანტი (1949);
1931-1932წწ. მუშაობდა ქუთაისის ბარიტის საბადოზე მთავარ ინჟინრად, თბილისის საპროექტო ინსტიტუტში-"ზაკგოსპროექტში". 1932 წელს მივლინებული იყო მოსკოვის სამთო აკადემიაში.
1933 წლიდან მონაწილეობდა მოსკოვის მეტროპოლიტენის პირველი რიგის გაშვებაში (იყო მიწისქვეშა სადგურების "ლერმონტოვოს", "მაიაკოვსკის", "ნოვოსლობოდსკაიას" მშენებლობის უფროსი); 1941 წლიდან ხელმძღვანელობდა სპეციალური ობიექტის(მთავრობის თავშესაფარი მოსკოვში), ხოლო 1942-1943წწ. გაგრა-სოხუმის რკინიგზის გვირაბების მშენებლობას, 1943-1945წწ. დანგრეული შახტების აღდგენას მოსკოვის ოლქში და ახალი ობიექტების მშენებლობას; 1945 წლიდან იყო მოსკოვის "მთავარგვირაბმშენის" უფოსის მოადგილე; II მსოფლიო ომის შემდეგ მუშაობდა აღდგენით სამუშაოებზე. 1946-1964წწ. ი. ვ. კურჩატოვთან და ს. პ. კოროლიოვთან ერთად ხელმძღვანელობდა სპეციალური მშენებლობის-ატომური მრეწველობის და რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის ობიექტების მშენებლობას. დიდი წვლილი შეიტანა ციმბირისა და შორეული აღმოსავლეთის სახალხო მეურნეობის განვითარებაში; 1969-1972წწ. იყო ენგურჰესის მშენებლობის სამმართველოს უფროსი, ხოლო 1972-1978წწ. "თბილმეტრომშენის" მთავარი სპეციალისტია. სამთო ინჟინერი, მიწისქვეშა ნაგებობების მშენებლობის სპეციალისტი, II რანგის გენერალ–დირექტორი.
წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.III.–თბ., 2014.–გვ.97
ჯილდოები, პრემიები და პრიზები
- 1967 - საქართველოს დამსახურებული ინჟინერი
- 1966 - ლენინური პრემია
- 1949 - სტალინური პრემია
- 1949 - სოციალისტური შრომის გმირი
- საპატიო ნიშნის ორდენი
- შრომის წითელი დროშის ორდენი
- ლენინის ორდენი
- სამამულო ომის I ხარისხის ორდენი
