ახმეტის რაიონში გარდაცვლილი მებრძოლები 1990 წლიდან, წიგნი ახმეტელი გმირები.
საქართველოს ეროვნული გმირი, გიორგი ანწუხელიძე 1984 წლის 18 აგვისტოს, ახმეტის რაიონის სოფელ ქვემო ალვანში დაიბადა. 1999 წელს, ანწუხელიძემ მშობლიური სოფლის საშუალო სკოლა დაამთავრა. 2003-2004 წლებში, სამხედრო სავალდებულო სამსახური შინაგანი ჯარების პირველ ოპერატიულ ბრიგადაში გაიარა.
2004 წელს, გიორგი ანწუხელიძე ცხინვალის რეგიონში მიმდინარე საბრძოლო ოპერაციებში მონაწილეობდა. 2005 წლის 23 აპრილიდან 2006 წლის 1 აგვისტომდე, სამხედრო სამსახური მეორე ქვეითი ბრიგადის 21-ე ბატალიონში განაგრძო. 2005 წლის 10 სექტემბრიდან 2006 წლის 26 აპრილამდე, ანწუხელიძე სამშვიდობო მისიის შესასრულებლად ერაყში იმყოფებოდა. 2008 წლის 17 აპრილიდან, IV ქვეითი ბრიგადის 41-ე ბატალიონის შემადგენლობაში მსახურობდა.
უმცროსი სერჟანტი გიორგი ანწუხელიძე, 2008 წლის 9 აგვისტოს, რუსეთ-საქართველოს ომის დროს, მოწინააღმდეგეს ტყვედ ჩაუვარდა. იგი წამების შემდეგ, ცხინვალის მეხუთე სკოლასთან, ძმათა სასაფლაოზე ცემით მოკლეს. მტრის სატელეფონო ვიდეო ჩანაწერში ასახული მისი წამების კადრები 2009 წლის იანვარში ინტერნეტით გავრცელდა. ანწუხელიძე 2008 წლის ნოემბრამდე უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლებოდა, ვიდრე მისი იდენტიფიცირება ქართული მხარისადმი გადმოცემული სამხედრო მოსამსახურეთა ცხედრების გენეტიკური ექსპერტიზით არ დადგინდა.
გიორგი ანწუხელიძეს, 2013 წლის 15 აპრილს, საქართველოს ეროვნული გმირის წოდება მიენიჭა. იგი ასევე დაჯილდოებულია, სიკვდილის შემდეგ, ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით და საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს უწყებრივი მედლით „სამშობლოსათვის თავდადებული“. 2013 წელს, „თუშების სადროშომ“ გიორგი ანწუხელიძეს „თუში სახალხო გმირის“ წოდება მიანიჭა. სოფელ ქვემო ალვანში გიორგი ანწუხელიძის მემორიალიც გაიხსნა. იმავე წლიდან, სერჟანტთა აკადემია გიორგი ანწუხელიძის სახელს ატარებს.
სკოლის დამთავრების შემდეგ სავალდებულო სამხედრო სამსახური მოიხადა ქართულ ჯარში, შემდეგ კი კონტრაქტით წავიდა სამთავრობო ჯარში.
9 თვის მანძილზე იმსახურა ერაყში, ბაღდადში. 2008 წლის მაისიდან გიორგი ვაზიანის მე-IV ბრიგადაში 41-ე ბატალიონის კაპრალი იყო.
გიორგი ანწუხელიძეს ჰყავს მშობლები, ორი და, მეუღლე და ორი შვილი.
,,არ დაიდარდო დედაო”...
მთაში ამბობენ, იმას კი არა აქვს მნიშვნელობა რამდენ ხანს იცოცხლებ, არამედ იმას, როგორ მოკვდებიო. მეოთხე ბრიგადის 41-ე ბატალიონის ჯარისკაცი გიორგი ანწუხელიძეც ასე ფიქრობდა. ცოტა ხანს იცოცხლა, სულ რაღაც 23 წელი, მაგრამ კაცურად გალია თავისი წილი წუთისოფელი. ალვანელი თუში ბიჭი ცხვარსაც მწყემსავდა და დედასთან ერთადაც შრომობდა, უვლიდა ოჯახს...
ერაყიც მოიარა, როგორც მშვიდობისმყოფელმა, 2008 წლის შემოდგომაზე ისევ უნდა წასულიყო...
მაკა ჩიკვილაძე, - გიორგის ქვრივი: ,,6 აგვისტოს მე და ჩვენი შვილი ლევანი გორის რაიონში, სოფელ ძვერაში გაგვგზავნა დასასვენებლად. რა იცოდა, რომ ომი დაიწყებოდა. 7 აგვისტოს გამთენიისას დავურეკე, შინ იყო, ეძინა. ვთხოვე, გული ცუდს მიგრძნობს, არეულობაა და თუ გამოგიძახებენ, თავს გაუფრთხილდი - მეთქი”.
... ის ვაჟკაცურად დაიღუპა. ტყვედ ჩავარდნილმა სამაგალითო გმირობა გამოიჩინა. მისი წამების ფაქტები ჯალათებმა უკვდავყვეს. ერთერთ სეპარატისტს მობილური ტელეფონით გადაუღია ამაზრზენი ვიდეო კადრები: ქართველ ტყვეთაგან ყველაზე მაღალს, ვაჟკაცური გარეგნობით გამორჩეულს მისცვივდნენ სეპარატისტები, მოსთხოვენ დაიჩოქოს და მიწას აკოცოს. არ ემორჩილება და დაუზოგავად ურტყამენ სახეში (გვამს არც ერთი კბილი აღარ ჰქონდა შერჩენილი), მოითხოვდნენ მტრის ინტერესების მიხედვით მიეცა ჩვენება. კადრებში გარკვევით ისმის დაკითხვის ტექსტი. ერთერთი, ტყვის სომტკიცის გამო გაოცებას ვერ ფარავს და კადრში ისმის, ძალიან ძლიერი ბიჭიაო. ზოგი თავის მოჭრას უპირებს, ზოგი დახვრეტას, ვიღაც ცდილობს, მისი მოკვლა გადააფიქრებინოს ბანდას, - იქნებ ინფორმაცია გამოვტყუოთ, ნუ მოკლავთო, მაგრამ გიორგის გაუტეხელობა მოთმინების ფიალას უვსებს მხეცებს. ცხინვალის მე-V სკოლასთან, ძმათა სასაფლაოს ღობესთან მიაგდებენ და ჯერ რიგრიგობით შესდგებიან წიხლით, მერე კი...
კაპრალი გიორგი ანწუხელიძე 2008 წლის 9 აგვისტოს გაუჩინარდა ცხინვალის ომში. 5 თვის განმავლობაში უგზო უკვლოდ დაკარგულად ითვლებოდა. მოგვიანებით გადმოუსვენებიათ ქართველთან ერთ-ერთი მისი ცხედარი აღმოჩნდა. გიორგი მუხათგვერდის ძმათა სასაფლაოზე განისვენებს.
როდესაც მისი სიკვდილი დადასტურდა და ის საშინელი ვიდეოკადრები გავრცელდა, მხოლოდ წამების დასაწყისის ნახვა შევძელი და დავრწმუნდი, რომ გიორგი აღარ მყავდა, მაგრამ დღემდე ველოდები. ელოდებიან გიორგის დედა და შვილები - ლევანი, რომელიც მაშინ მხოლოდ ათი თვის იყო და ანა, რომელიც მამის სიკვდილის შემდეგ 7 თვეში დაიბადა. გიორგიმ სქესი არ იცოდა, ოცნებობდა ქალიშვილზე და ოცნება აუხდა... საუბედუროდ სტრესმა თავისი ქნა, გოგონა ტრამვირებული დაიბადა, ცალი ფილტვი თვენახევარი არ ეხსნებოდა და აპარატზე იყო მიერთებული” - იხსენებს მაკა.
გიორგის დაღუპვიდან 2 წლის შემდეგ საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ ადამიანის უფლებათა ევროპის სასამართლოში გაგზავნა აგვისტოს ომთან დაკავშირებული კიდევ ერთი სარჩელი, რომელიც რუსი და ოსი სამხედრო პირების მიერ გიორგი ანწუხელძის წამებასა და დახვრეტას ეხება.
,,მდგომარეობას ისიც ამძიმებს, რომ გიორგის წამება მისი ეთნიკური წარმოშობითაც იყო განპირობებული. მას არ აპატიეს, რომ საქართველოს მოქალაქე იყო. იურისტების განმარტებით, დაირღვა კონვენციის მე-14 მუხლის (დისკრიმინაციის აკრძალვა) მოთხოვნები. იმ ამაზრზენ კადრებში ჩანს ჯალათების სახეები. მოვითხოვთ მათ დასჯას და რუსეთისგან მორალურ და ფინანსურ კონპენსაციას. ამბობენ, რომ სტრასბურგში სარჩელის განხილვას წლები სჭირდება. ჩვენ დაველოდებით და ვიბრძოლებთ სასურველი შედეგის მიღებამდე. იოლი არ არის ჯარისკაცის ცოლობა, არც გმირის ცოლობაა იოლი და კიდევ უფრო რთულია გმირის ქვრივობა. მეც მმართებს გმირობა და ახლა შვილებთან ერთად ამისთვის ვიბრძვი”. - ამბობს მაკა.
გაზეთი ,,კვირის პალიტრა”
ეკა ლომიძე
2-8 აგვისტო, 2010
ის ერთი ალვანელი, ალვასავით მაღალი, თუშის ბიჭი იყო. დღეს გმირია...
დედამისს დღემდე არ სჯერა, რომ ის მკვდარია. და როგორც ორჯერ ორი ოთხია, ისე იცის, რომ მისი შვილი ცოცხალია.
დღემდე ცრემლი არ ჩამოვარდნია თუშის ქალს...
ის შვილს დღესაც ელის. ელის, რადგან ასე უთხრა ოსის ქალმა, ნათესავმა, რომლის შვილიც ოსურ ჯარში მსახურობს... თუმცა სხვას ამბობს ,,დეენემი”...
გიორგი ანწუხელიძე ახმეტაში, ალვანში დაიბადა, გაჭირვებულ ოჯახში, 13-იოდე წლის ბიჭი იყო, მეწყერმა მათი სახლი რომ დაანგრია და ოჯახი აიყარა და ვაზიანში გადმოვიდა.
მისი მეუღლე მაკა ჩიკვილაძე გვიამბობს, რომ მის მეუღლეს დალხენილი ბავშვობა ნამდვილად არ ჰქონია. მამა ავადმყოფი ჰყავდა, ვერ მუშაობდა და გიორგის ჯერ კიდევ პატარაობიდანვე დააწვა მძიმე ტვირთი დედასთან ერთად, ის ინახავდა ორ დას, მამას, გამზრდელ მამიდას, მუშაობდა, ცხვარში დადიოდა, მერე ჯარში გაიწვიეს და მას შემდეგ ჯარში მსახურობდა. 24 წლის 18 აგვისტოს უნდა გამხდარიყო...
ომში რომ წავიდა მისი ბიჭუნა 10 თვის იყო, - მეუღლე მეორე ბავშვზე ორი თვის ფეხმძიმე. ომში ისე წავიდა, ბავშვის სქესი არ იცოდა, გოგონა უნდოდა, და ჰყავს კიდეც - ანა ჯერ სამი თვისაც არაა... ანამ დაბადებამდე იგლოვა მამა - ყველა სტრესი მასზე გადავიდა და რომ დაიბადა, ცალი ფილტვი არ გაეხსნა, თვე-ნახევარი აპარატზე იყო მიერთებული ,,იაშვილის კლინიკაში”. თავდაცვის სამინისტროს თანადგომით, ექიმთა ძალისხმევით ანა მდგომარეობიდან გამოვიდა. დღეს შინაა დედასთან, თუმცა კვლავ ექიმთა მეთვალყურეობის ქვეშაა...
მისმა გმირმა მამამ და დედამისმა კი ერთმანეთი ამ სამი წლის წინათ რესტორანში გაიცნეს. მაკა ჩიკვილაძე ახლობლის დაბადების დღეში იყო. გიორგი, სხვა ჯარისკაცებთან ერთად, სავახშმოდ შევიდა იმ რესტორანში, მერე სუფრები გაერთიანდა, მაკამ ახლოს გაიცნო გიორგი, რომელიც ადრეც ენახა.
მაკა ჩიკვილაძე: ,,იმ საღამოს შემდეგ ხშირად მირეკავდა. ვხვდებოდით, თუმცა ბევრჯერ არც შევხვედრივართ, გიორგი მალევე წაიყვანეს ორფოლოს პოლიგონზე, დღეში ათასჯერ მირეკავდა, დავიწყების საშუალებას არ მაძლევდა, პოლიგონიდან რომ დაბრუნდა, დამირეკა, ნახვა მინდაო, მე არ გავედი, გვიანი იყო და გამიბრაზდა. მერე ისევ იმ რესტორანში ვნახეთ შემთხვევით ერთმანეთი, ვილაპარაკეთ და... ტაქსი გააჩერა, გაგაცილებო და დეიდამისთან წამიყვანა, აღარ გამომიშვა...
მაშინ გიორგი სენაკში მსახურობდა, შინ იშვიათად იყო. შემდეგ კუჭის წყლულმა შეაწუხა, ჰოსპიტალში მკურნალობდა, ჯარს ჩამოშორდა, ოჯახს გაუჭირდა და ისევ აღიდგინა თავი, მეოთხე ბრიგადაში დაიწყო მუშაობა მეტყვიამფრქვევის თანამშემწედ, ომამდე ორი თვით ადრე.
6 აგვისტოს ცოლ-შვილი გორის რაიონში, ძევერაში გააცილა.
მაკა ჩიკვილაძე: ,,კარგად მახსოვს, ოთხშაბათი იყო და ვთხოვე, იქნებ პარასკევს ჩამოხვიდე-მეთქი, კიო ჩამოვალო. რაღაც არ გვინდოდა თითქოს დაშორება, თითქოს ვგრძნობდით... საშინელება ატყდა, თავიდან მიწისძვრა გვეგონა, მთელი სახლი ზანზარებდა, სარდაფში ვიმალებოდით, მე დამირეკეს ნაწილიდან, გიორგის ზარი ჰქონდა გათიშული ტელეფონზე... მამიდასთან დავრეკე, გვიანი იყო, მამიდამ გააღვიძა გიორგი, იმ ღამეს წავიდა ომში. 7 რომ თენდებოდა... ვუთხარი, შეიძლება ცხინვალში წაგიყვანონ და თავს გაუფრთხილდი-მეთქი”...
ომი დამთავრდა, ჯარი თბილისში დაბრუნდა, გიორგი არ ჩანდა. არც ცოცხალი, არც მკვდარი. ოჯახს გიორგი დაღუპული ეგონა. ყველგან ეძებდნენ. ოქტომბერში, ოსის ქალი, რომლის ჯაჟიც ოსურ ჯარში მსახურობს, ეტყვის რომ გიორგი ცოცხალია და ორი კვირის წინ ვლადიკავკაზში გადაიყვანეს. ოჯახს იმედი გაუჩნდა. მეტიც, დარწმუნდნენ, რომ ცოცხალია, თან, ,,კვირის პალიტრაში” წაიკითხავენ, რომ ,,ალანია” იღებს ფილმს, სადაც არის კადრები, თუ როგორ აწამებენ ოსები ქართველ კარისკაცს, მეოთხე ბრიგადის სერჟანტს - გიორგი ანწუხელიძეს. ოჯახი ,,ალანიას” მიმართავს და ფილმის გასვლამდე ნახავს კადრებს, სადაც გიორგი წელსზემოთ შიშველია, თავჩაღუნული, სცემენ, ზედ ადგებიან, ეკითხებიან, - სად იყავი გიორგი გუშინ? გიორგი პასუხობს, - აზრზე არ ვარო, გონებას კარგავს, წყალს ასხამენ.
ზუსტად არ იციან, როდინდელია ეს კადრები, ტელეკომპანია ამბობს, რომ აგვისტოს კადრებია.
მაკა: ,,გიორგი ტყვედ ჩავარდა. მისი ძმაკაცი, თანამებრძოლი იყო ამოსული ჩვენთან, ნასვამი იყო და გვითხრა, ამას არ უნდა გეუბნებოდეთ, მაგრამ გიორგი ფეხში დაიჭრა 9 აგვისტოს, ბოლო შეტაკების დროს, სამმა ბიჭმა ნახა, ეხვეწებოდა გიორგი, აქ არ დამტოვოთ, წამიყვანეთ, სახლში ფეხმძიმე ცოლი მყავსო და არ წამოიყვანეს, მძიმე ხარ და ვერ გათრევთო, და ტყვედ ჩავარდა.
ვერ გავარკვიეთ, ვინ იყო ის სამი კაცი. არ ვიცი, ეჭვი მაქვს, რომ თვითონ იყო იმ სამიდან ერთერთი... ალბათ, ძალიან მძიმედ იყო დაჭრილი, თორემ გიორგი ტყვედ არ ჩავარდებოდა, ისიც ვიცი, რომ ჩემი ქმარი ასე არავის მიატოვებდა...
ვიცოდით, რომ ცოცხალი იყო და ვეძებდით, მაგრამ მერე 20 იანვარს მოგვივიდა პასუხი, რომ დაიღუპა. ბოლოს რომ გადმოასვენეს 10 მიცვალებული, მოემბერში იქ ამოვიდაო. იმის მერე აგვერია ყველაფერი, ვეღარ გავიგეთ მკვდარი იყო თუ ცოცხალი. გიორგი ტყვედ იყო ჩავარდნილი და ამოვიდა ომში დაღუპილ ბიჭებთან ერთად... არა და იმ კადრებში ჩანს, რომ გიორგი მარტოა ტყვედ... გვეუბნებიან დახვრიტესო. ერთ დღეს ეგ კადრები გადაიღეს, მეორე დღეს დახვრიტესო. დასკვნაც მოგვივიდა თავდაცვის სამინისტროდან, რომ დაღუპილია. ტყვეობის ამბებს ახლა სამხედრო პოლიცია იძიებს. ,,დეენემზე” ეჭვი არ მაქვს, ყველასი დაემთხვა და რა ვიცი... თან აღწერილობაში წერია, რომ კბილები არ აქვს, გიორგის ისე სცემდნენ, რომ კბილები არ შერჩებოდა, მაგრამ გვამის სიმაღლე არ ემთხვევა, ჩემი ქმარი 195 სანტიმეტრი იყო, იქ 182 სანტიმეტრი წერია...
გვამის ამოსაცნობად იყვნენ წასულები ჩემი და და გიორგის სიძე, ამოსაცნობი არაფერი იყო, ცარიელი ჩონჩხიღა იყო... ღუდუშაურის კლინიკაშიც მივედი, ნაკაშიძესთან, გიორგის ოცეულში იყო ის ბიჭი, ისიც ტყვედ ჩავარდნილი და გამოიხსნეს. ჯერ თავს იკავებდა, მერე თქვა, ბოლო დღემდე ერთად ვიყავითო, შეტაკება რომ მოხდა, გიორგი პირქვე ეგდო ძირსო, გაუნძრევლად იყოო. მკვდარი იყო თუ დაჭრილი, ვერ იხსენებს, ხან ერთს ამბობს ხან - მეორეს...
ეჰ,.. ნაწილიდან რომ მოვიდოდა, სულ სახლში იყო ჩვენთან, ბავშვს არ შორდებოდა. აძინებდა, უვლიდა. რამდენჯერ შევსულვარ, გულზე ეწვინა და ისე ეძინათ მამა-შვილს... 27 აგვისტოს თანაცხოვრების 2 წელი შეგვისრულდა, 6 აგვისტოს შემდეგ აღარც მინახავს, აღარც მილაპარაკია, ვურეკავდი, მაგრამ სულ მიუწვდომელი იყო, ტელეფონი აქ ჰქონდა დატოვებული... დეკემბერში ერაყში მიდიოდა. სულ ვეხვეწებოდი, არ წახვიდე, ერთი წელი რა გაძლებს უშენოდ-მეთქი და ახლა სულ წავიდა...
რეზო შატაკიშვილი
,,პრაიმ-ტაიმი”
15 ივნისი, 2009 წელი
