კონსტანტინე იყო ბალსქვემო სვანეთის უკანასკნელი თავადი .
კონსტანტინე დადეშქელიანი - ( 1826 - 1857 ) .კონსტანტინე დადეშქელიანი ,
( ციოყის ძე ) დაიბადა 1826 წელს სოფელ ფარში , ციოყ დადეშქელიანის ( ფარის თავადის ) ოჯახში .
კონსტანტინე დადეშქელიანი ბალს ქვემო სვანეთში ფარის თავადთა ოჯახის წარმომადგენელი გახლდათ თავადი იყო 1842 - 1857 წლებში . 1857 წელს რუსებმა თავადი კონსტანტინე შეიპყრეს და ქუთაისში წაიყვანეს . კონსტანტინეს უმთავრესი სურვილი იყო ტყვეობიდან დაღწევა და სვანეთში წასვლა რათა დამპყრობელთა წინააღმდეგ აჯანყებაზე ეზრუნა . ცნობილია რომ ტყვეობაში ყოფნისას თავად დადეშქელიანს რუსთა ერთ - ერთმა სარდალმა გაგარინმა შეურაცყოფა მიაყენა , სვანმა თავადმა ეს ვერ აიტანა იშიშვლა ხმალი მოკვეთა ჯერ მკლავი და მერე თავი გაგარინს და შემდეგ მისი სამი ჯარისკაციც მიწაზე გააგორა . კონსტანტინე მოახტა ცხენს და სვანეთისაკენ გასწია , მაგრამ სამწუხაროდ ის კვლავ შეიპყრეს და ქუთაისში სამხედრო ტრიბუნალზე დახვრიტეს . უდროოდ ჩაქრა ამ შეუპოვარი ვაჟკაცის სიცოცხლე , ვაჟკაცისა რომლის მთავარი მიზანი იყო სვანეთისა და სრულიად საქართველოს თავისუფლება . კონსტანტინე დადეშქელიანი გარდაიცვალა 31 წლის ასაკში .
კონსტანტინე დადეშქელიანის გვამი არქიელის გორაზე მიაბარეს მიწას , ამ ადგილას შემდეგ მისმა ცოლმა ააშენა წმინდა გიორგის ეკლესია . უსამართლობისათვის დადეშქელიანის თავგანწირული ბრძოლა და ვაჟკაცური სიკვდილი ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში გალექსილია შემდეგი სახით.
კონსტანტინე დადეშქელიანის ქება განთქმული ქვეყანაზეო , სვანეთიდგან წამოსულა გაჯავრებული გულზეო , გაგარინმა დაიბარა რაღაც სწრაფი საქმეზეო ,
,, რუსეთში უნდა წახვიდე , ნახმობი ხარ რაცხაზეო " , ხემწიფისა ბრძანებაა , ვერ გადაუხვევთ განზეო , სამი ცხენი და ტროიკა მზათ არის ეზლავ კარზეო ,
_ სვანეთიდგან ჩამევედი , მოვალ პირდაპირ შენთანაო შვილები მყავს სასწავლებლათ , არ ვყოფილვარ არც ერთთანო , წავალ და მათ ვინახულებ , მალე მოვალ თქვენთანაო ,
_ მე აქედგან ვერ გაგიშობ , ნუ მენდური მაგაზეო , შენ სვანი ხარ , არ გეძრახვის , გაიპარები გზაზეო . ეს რომ კონსტანტინს მოესმა , ხელი გაისვა ხმალზეო ,
_ მე სვანი ვარ , არ მეკადრის , უნდა გავიდე გვარზეო .
გაგარინს შემოუქნია , თავი მოსთალა მხარზეო , სამი კაცი რომ მოუკლა , ხმალი გაუტყდა შვაზეო , მივა და გულზე მიიკრავს და გადაკოცნის ტარზეო , შენ რომ მთელი დამრჩენოდი , შევასრულებდი ცხრაზეო , ყველა
გაფანტ - გამოფანტა , ერთი სტოლ ქვეშ შეუძვრესო , კონსტანტინე გამევიდა , უნდა რიონში ჩავარდესო ,
_ მე რომ წყალში ჩავვარდე , სირცხცილია ჩემ თავსაო .
მივა და ძალით შესტეხავს ვიღაც ბაქრაძის სახლსაო , ქალები აკივლდებიან
_ ვინ შემოვარდა ესაო , ვაი რა ბედი გვეწვია ჩვენ უბედურებს დღესაო .
_ თქვენ , დებო , ნუ გეშინათ , მე არ გიშავებთ არაფერს , მტრისგან გამოვქცეულვარ , თორემ გაიგებთ ყველაფერს .
წყალში ქუდი გადააგდო , ეგებ ვეგონო დამხრჩვალიო , მაგრამ იმ ურჯულოებმა იქ მიაყენეს მთლად ჯარიო , მაშინა თქვა კონსტანტინემ : ნეტავი სვანეთის მთაზე მთაზე დამსვაო , ჯარი ისე დამხვია , როგორც ბალანი თავსაო , ასი კაცი ხელს უკრავდა , ვერ გაგვექცევი ვერსადო , გაგარინის თავის მოცლა შენ დაგიჯდება ფასადო , ხელმწიფისა ბრძანებაა კონსტანტინე დახვრიტეთო , ქალი - კაცი გაიყვანეთ სულყველას დაანახვეთო , გაიყვანეს კონსტანტინე , ზე მიაკრეს ხეზედაო ,
თვალებიდგან ცეცხლს აფრქვევდა ძველენურის ფერზედაო , ხუთი ტყვია შუბლში დაჰკრეს , ათჯერ მეტი ფერდზედაო .
პირისახე უცინოდა , თხილის კაკალი ეგონა .
