ჭოლა ლომთათიძე (1879-1915) დაიბადა ჩოხატაურის რაიონის სოფელ მეწიეთში.
1888 წლიდან სწავლობდა ოზურგეთის სამოქალაქო სასწავლებელში, 1896 წლიდან ქუთაისის სამეურნეო სკოლაში. 1897 წლიდან ჭ. ლომთათიძე ხარკოვის სამეურნეო სკოლის მსმენელი იყო, საიდანაც რევოლუციური საქმიანობის გამო გარიცხეს. 1907–1914 წლები მან ციხეში გაატარა. სამშობლოში უკან დაბრუნების უფლება არ მისცეს და იგი სარატოვის თავშესაფარში გარდაიცვალა. ჭ. ლომთათიძე სამწერლო ასპარეზზე დიდი სოციალურ-პოლიტიკური ძვრების დროს გამოვიდა. 1901-1903 წლებში გამოქვეყნდა მწერლის პირველი მოთხრობები "დავითი" და "ცხოვრების გულიდან. იგი ძირითადად კრიტიკული რეალიზმის მიმდევარი იყო. ჭ. ლომთათიძის ადრინდელ ლექსებში, მინიატურებში, ეტიუდებსა და ესკიზებში თვალსაჩინოდ გამოიკვეთა მისი შემოქმედებით ინტერესთა რკალი - სოციალურ-პოლიტიკური უკუღმართობა, ეროვნული პრობლემატიკა, სიყვარული და სხვ. ("მატლი", "დასაფლავება", "ზღვა", 1902; "სიცრუე", 1903 და სხვ.). 1907 წლიდან, საპყრობილეში გამომწყვდეული, მძიმე სენით შეპყრობილი ჭ. ლომთათიძე ინტენსიურ სამწერლო მოღვაწეობას იწყებს. იგი ქართული რევოლუციურ-დემოკრატიული მწერლობის ერთ-ერთი მესვეური ხდება. ლომთათიძის შემოქმედების მეორე პერიოდში გამძაფრდა ეროვნული მოტივი ("უბის წიგნიდან", 1910; "თეთრი ღამე"). ჭ. ლომთათიძე ლირიკული პროზის დიდოსტატია. შემოქმედების მაღალი იდეურ-პოლიტიური მიზანდასახულობითა და ჭეშმარიტი ხალხურობით ჭ. ლომთათიძე ქართული სოციალური რეალიზმის წინამორბედად გვევლინება.
წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია: ტ. 6.-თბ., 1983.-გვ.285; ვიკიპედია - თავისუფალი ენციკლოპედია : ka.wikipedia.org
ბიბლიოგრაფია
- საპყრობილეში : მოთხრობები (ავტორი). - თბილისი, პალიტრა L, 2011. - 320 გვ. . - ISBN: 978-9941-19-181-7
- მოთხრობები (ავტორი). - თბილისი, ანბანი, 2008. - 94 გვ. . - ISBN: 978-99940-24-19-3
- თხზულებათა სრული კრებული : მოთხრობები (ავტორი). - თბილისი, საბჭ. მწერალი, 1956. - 608 გვ.
- http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000830/