მიტროპოლიტი ისიდორე (ერისკაცობაში — იაკობ სერგეის ძე ნიკოლსკი; დ. 12 ოქტომბერი [ძვ. სტ. 1 ოქტომბერი] 1799, სოფ. ნიკოლსკი, კაშირის მაზრა, ტულის გუბერნია — გ. 19 აგვისტო [ძვ. სტ. 6 აგვისტო] [1], 1892) — რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მღვდელთმთავარი, მწერალი, ბიბლიის სინოდალური თარგმნის ერთ-ერთი მოქმედი მონაწილე. საქართველოს ეგზარქოსი, ქართლ-კახეთის მთავარეპისკოპოსი 1844-1858 წლებში.
დაიბადა სასულიერო პირის ოჯახში. განათლება ტულის სასულიერო სემინარიაში მიიღო, სადაც სწავლის დამთავრების შემდეგ დატოვეს სამუშაოდ. მას მინიჭებული ჰქონდა დოქტორის წოდება. 1844 წლის 12 ნოემბერს დაინიშნა საქართველოს ეგზარქოსად. დიდ ყურადღებას უთმობდა "ოსეთის სასულიერო კომისიის" საქმიანობას. მისი ინიციატივით 1851 წელს ხელახლა გაიხსნა საეკლესიო კათედრა აფხაზეთში, დაარსდა სასულირო სასწავლებელი ოზურგეთში. განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობდა ქალთა სასულიერო განათლებას. იყო ერთ-ერთი ინიციატორი კავკასიაში "მართლმადიდებლური ქრისტიანობის აღმდგენელი სახოგადოების" შექმნისა. ხელს უწყობდა საეკლესიო-სამონასტრო მიწების ხაზინისათვის გადაცემას (სეკულარიზაცია). 1849 წელს მისი ინიციატივით შეიქმნა ბიბლიის ქართული თარგმანის შემსწორებელი პირველი კომიტეტი (მონაწილეობდა ისტორიკოსი პლატონ იოსელიანი). მან საქართველოში 13 წელი იმსახურა, რისთვისაც 1845 წელს მიიღო წმინდა ვლადიმერის ორდენი, ხოლო 1850 წელს ბრილიანტის ჯვარი. 1858 წელს მას მიენიჭა მიტროპოლიტობა და გადაიყვანეს კიევში.
