წიგნი ეძღვნება თეთრი არწივის საარტილერიო დივიზიონის დაღუპული მებრძოლების ხსოვნას

წიგნის პდფ ვერსია http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/325317/5/Tetri_Arwivis_Saartilerio_Divizioni_1992-1993.pdf?fbclid=IwAR0WG7J7JdWkHMLzyJrE0751ornfF6Zuoy6fd1L65NoQayohHWgeLDworKo

მონათხრობი ეფუძნება დივიზიონის ცხოვრებიდან ამოღებულ რეალურ ფაქტებს

წინასიტყვაობა

1992 წლის გვიანი შემოდგომა იდგა, როდესაც ქართველების

მხრიდან მშვიდობის დამყარების სურვილის საპასუხოდ რუსი

სამხედროების, ათასი რჯულის გადამთიელისა და აფხაზების მიერ

გაგრა-ლესელიძეში ქართველების მიმართ ჩადენილი მუხანათური

ღალატითა და სისასტიკით აღშფოთებული, შეურაცხყოფილი,

ათასობით ახალგაზრდა თბილისის ზღვასთან მდებარე „თეთრი

არწივის“ ბაზას მოადგა და მოხალისეებად ომში წასვლას ითხოვდა,

რათა სამშობლოსათვის ბრძოლით, თუნდაც მცირედით, მოეწმინდა

სირცხვილის ლაქა. მოსულთაგან ჩემი განსაკუთრებული ყურადღება

ფიზიკის ინსტიტუტის რამდენიმე ასპირანტმა და ამავე დარგის

სტუდენტმა საარტილერიო საქმის ღრმა ცოდნით მიიპყრეს.

მცირე ხანში თბილისის ზღვაზე კიდევ ერთი, ფასანაურელი,

ლენინგრადის საარტილერიო სასწავლებლის ახლად

კურსდამთავრებული ლეიტენანტი ავთო წიკლაურიც მოვიდა.

ყოველივე ეს საშუალებას მაძლევდა, ბრიგადაში საარტილერიო

დივიზიონი ჩამომეყალიბებინა.

სულ ოცდახუთამდე შეიკრიბა. უმრავლესობა პირმშვენიერი და

მხიარული, კარგად აღზრდილი, კულტურული, განათლებული,

სამხედრო საქმის საუკეთესო მცოდნე და კიდევ სხვა არაერთი

სახელოვნებო უნარით ღვთისგან დაჯილდოებული ახალგაზრდა იყო.

როგორც იტყვიან, მართლაც საუკეთესოები საუკეთესოთა შორის.

მათთან ერთად გატარებული ყოველი დღე პატივი იყო ჩემთვის, მათი

მეთაურისათვის.

სხვადასხვა დროსა და ადგილას, ბრძოლასა და ბრძოლას შორის მათ

მიერ შესრულებული მრავალჟამიერი სამრეკლოს ზარივით სჭექდა

ხოლმე და ჟრუანტელს გვგვრიდა ყველა ჩვენგანს.

1993 წლის 1 ივნისამდე, ავბედით დღემდე, სანამ მათ

კეთილშობილებასა და სიმამაცეზე გავარდნილმა ხმამ გაუმაძღარი

სიკვდილის ყურამდე არ მიაღწია ... სამწუხაროდ, სიკვდილიც არჩევს

თავისთვის საუკეთესოს. იმ დღეს ერთსა და იმავე ბრძოლაში ათი

მათგანი დაიღუპა, კიდევ შვიდი - მათ გამოსაყვანად შესული.

მას შემდეგ მრავალმა წელმა განვლო, არტილერისტების სიმღერის

ხმა აღარ მსმენია, სანამ ანსამბლ „შვიდკაცას“ რიგებში ერთ-ერთ

მათგანს, ბიძინა ზათიაშვილს, ზედმეტსახელად ბიძოს, არ შევხვდი და

გადარჩენილებთან რესტორან „ქართულ სახლში“ შეხვედრა არ

გადავწყვიტეთ.

იმ დღეს სუფრასთან კვლავ იმღერეს: ბიძინა ზათიაშვილმა, დიმა

ლაბაძემ, იაგო მელაშვილმა, დიმიტრი ბუხსიანიძემ, კახა მახარაძემ, კახა

მაღრაძემ, გია ლობჟანიძემ, ზაზა ბენიძემ, რამინ მელაძემ, ავთანდილ

ხუბულურმა და კიდევ მრავალჯერ იმღერებენ მტრის ჯინაზე, თუმცა

ღვთისგან მიმადლებულ სხვა უამრავ ნიჭთან ერთად ბიჭებს მწერლური

ნიჭიც თუ აღმოაჩნდებოდათ, მანამდე ვერ წარმოვიდგენდი, სანამ

აფხაზეთის განვლილ ომზე დაღუპული თანამებრძოლების

უკვდავსაყოფად მათ მიერ შესანიშნავად დაწერილ მოგონებებს

ცრემლმორეული არ წავიკითხავდი.

ყოჩაღ, ბიჭებო! ვიცი, რომ თქვენი მონათხრობი ბევრს გაუჩენს

გულში სევდას და თვალზეც მოჰგვრის ცრემლს. თუმცა ესეც საჭიროა,

ქვეყანა უნდა იცნობდეს თავის გმირებს, სამაგიეროდ ამ ნაშრომის

წიგნად გამოცემით ისინი კიდევ მრავალ ასეულ, ათასეულ წელს

მუდმივად იცოცხლებენ და ქართველები მათით იამაყებენ.

ყოჩაღ, ბიჭებო! და მადლობას გიხდით ყველაფრისათვის,

პირველად ამდენი წლის შემდეგ, მადლობა თქვენ, ყველას.

ნახვამდის, ქართულ სუფრაზე სიმღერით შეხვედრამდე თქვენი და

ყველა ჩვენი დაღუპული მეგობრის შესანდობარის შესასმელად.

გიორგი ყარყარაშვილი.

1992 წლის ოქტომბრის თვეში უნივერსიტეტის ქართული

ხალხური სიმღერის გუნდის წევრებმა, რომელთა უმრავლესობა

ფიზიკოსები ვიყავით, თხოვნით მივმართეთ ბატონ გიორგი

ყარყარაშვილს, რომ „თეთრი არწივის“ ბატალიონის შემადგენლობაში გავეწევრიანებინეთ.

ამაზე ბატონმა გიამ, რომელიც ახალი ბრიგადის შექმნის

პროცესში იყო, შემხვედრი წინადადებით მოგვმართა და საარტილერიო დივიზიონის ჩამოყალიბება გვთხოვა, რაზეც დავთანხმდით.

ჩანაფიქრი მართლაც რომ იდეალური იყო. საფუძველი

ეყრებოდა ბრიგადას, რომელშიც გაერთიანებული იქნებოდა

როგორც „თეთრი არწივი“, ასევე სხვა მრავალი საბრძოლო შენაერთი.

ამ ახალ, მძლავრ ძალას დაექვემდებარებოდა სატანკო, საზენიტო ბატალიონები და რა თქმა უნდა, ჩვენი საარტილერიო დივიზიონიც.

ბიჭების ნაწილი საბჭოთა კავშირის სავალდებულო სამხედრო

სამსახურის დროს არტილერიაში იყო ნამსახურები, მაგრამ

იყვნენ ამ საქმეში გამოუცდელნიც, ამიტომ ყველას დაგვჭირდა

ხელახალი გადამზადება. ჩვენმა სპეციალობამ - ფიზიკოსობამ

მოწვეულ ინსტრუქტორებს საქმე გაუადვილათ და ძალზე მოკლე

ვადაში მოვახერხეთ არტილერიის დაუფლება. შევქმენით პატარა,

სულ 25 კაციანი, შენაერთი, რომელსაც ეწოდა „პირველი ბრიგადის ცალკეული საარტილერიო დივიზიონი“. თუმცა არაოფიციალურად ყველა “თეთრი არწივის საარტილერიო დივიზიონს”

გვეძახდა.

თბილისის ზღვა

გადამზადების პერიოდში თეთრი არწივის ბრიგადის

ხელმძღვანელობამ თბილისის ზღვაზე პატარა შენობა (კოტეჯი)

გადმოგვცა - ორი ოთახით და პატარა აივნით. ეტყობოდა, ამ კოტეჯს და მის მიმდებარე ტერიტორიას ძველ დროშიც სამხედრო

დანიშნულება ჰქონდა.

ჩვენი დივიზიონის ახალი სამყოფელი მცირე სარემონტო

სამუშაოებსა და დასუფთავებას მოითხოვდა. უმოკლეს დროში

ჩვენივე ძალებით გავწმინდეთ და შევაკეთეთ შენობა, კედლებზე

ძველი გაზეთები გავაკარით და საკმაოდ სუფთა ოროთახიანი

ბინა გამოგვივიდა. მოვიტანეთ ორსართულიანი რკინის საწოლები, ავაწყვეთ და ვიგრძენით, რომ ძალზე ვიწრო გარემოში

მოგვიწევდა ცხოვრება. თუმცა სხვა რა გზა იყო, კომფორტული

ცხოვრების სადავეებისთვის ნელ-ნელა უნდა შეგვეშვა ხელი, ჩვენ

- 6 -

ხომ ომში მივდიოდით. ისიც ცხადი იყო, რომ ეს სიტუაციაც მალე

სანატრებელი გაგვიხდებოდა.

ახალი ბინა დალოცვას ითხოვდა. შევიძინეთ თევზის

რამდენიმე კონსერვი, მოვხარშეთ კარტოფილი, დავჭერით ხახვი

და, რა თქმა უნდა, პური. დასალოცი სითხე უკვე წინა დღითვე

გვქონდა მომზადებული. ეს იყო ორნახადი სახლის არაყი, პრაქტიკულად სპირტი, რომლის ახლოს სიგარეტის მოწევისაც კი

გვეშინოდა, რადგან დიდი შანსი იყო მისი აფეთქების.

ყოველივე ამან საბჭოთა ჯარში გატარებული დრო მომაგონა.

უცნაური გრძნობა დამეუფლა. საბჭოთა ჯარში კარგი რამის

გახსენება ძნელია, მაგრამ ვგრძნობდი, რომ რაღაც ნოსტალგიური

გრძნობა მაინც სასიამოვნო იმპულსს მაძლევდა. ყველა ჯარი ხომ

მაინც რაღაცით ჰგავს ერთმანეთს! ყველა ჯარშია რაღაც

გაჭირვება, რომელიც საძმოსთან ერთად უნდა გადალახო.

მთლად უბრალო საჭმელს ჯარში სულ სხვა გემო აქვს და სულ

უბრალო ყურადღება ერთმანეთის მიმართ ხომ შეუფასებელია?!

ვგრძნობდი, რომ ყველა ეს გრძნობა ხელახლა უნდა განმეცადა იმ

ბიჭებთან ერთად, რომლებიც რამდენიმე წელი ჩემი კურსელები

იყვნენ და საკმაოდ კარგადაც ვიცნობდით ერთმანეთს.

ამ ფიქრებში წასულს შემომძახეს: დაჯე, ბიჭო, თორემ

აორთქლდა არაყიო.

გონს რომ მოვეგე, ბიჭებს „ნარებს“ შორის პატარა ტუმბო

ჩაედგათ, მასზე გაზეთი გადაეფარებინათ და მდიდრული სუფრა

გაეშალათ. სუფრაზე იდო სამი განსხვავებული ზომისა და

ფორმის შუშის ჭიქა, რომლებშიც ჯაჭვმოდებული არაყი

ლივლივებდა. საწოლებზე ჩამომსხდარმა ხალხმა და შუაში

მდგომმა „მაგიდამ“ მატარებლის კუპე გამახსენა, გამეცინა და მეც

შევუერთდი სუფრის წევრებს.რამდენიმე სადღეგრძელო ჩქარი

ტემპით დავლიეთ. უეცრად კარი გაიღო და ნახევრად სამხედრო

ფორმაში გამოწყობილი ბიჭი შემოვიდა. განაცხადა, არტილერისტებს ვეძებ, მათთან გამანაწილესო. ავუხსენით, რომ სწო-

- 7 -

რად იყო მოსული, მაშინვე სუფრაზე მივიწვიეთ, დავლოცეთ

ახალშემოსწრებული და პირდაპირ ქართული ხალხური სიმღერა

შემოვძახეთ, რადგანაც არაყმა გაჭრა და ჩვენ უკვე კარგ ფორმაში

ვიყავით. უეცრად შემოსწრებული სიმღერაში ისე აგვყვა, რომ

გეგონებოდა, დიდი ხნის რეპეტიციები გვქონდა ერთად

გავლილი. სიმღერას რომ მოვრჩით, ჩვენი დივიზიონის ახალი

წევრი იღიმებოდა, ემოციებს ვერ მალავდა და გვითხრა: ბიჭებო,

გზაში სულ იმაზე ვფიქრობდი, რა ხალხში მოვხვდებოდი. ახლა

უკვე ვხვდები, ბედი მქონიაო. დავინტერესდით, თვითონ სად

ისწავლა სიმღერა. აღმოჩნდა, რომ მსახიობი იყო. შემდეგში კი

აღმოვაჩინეთ, რომ მას სიმღერის გარდა კიდევ სხვა მრავალი ნიჭი

ჰქონდა ღვთისგან მომადლებული.

ის ღამე სულ სიმღერებში გავატარეთ.

სიმღერის წყალობით მალევე გავიცანით მთელი ბრიგადის

შემადგენლობა. ყველა მოდიოდა ჩვენს გასაცნობად.

ერთ-ერთი პირველი, ვინც ჩვენთან „ჩასახუტებლად“ მოვიდა,

სატანკო ბატალიონის წევრი იყო. ჩვენც ახალგაზრდები ვიყავით,

მაგრამ ის ჩვენზე უმცროსი აღმოჩნდა. მიუხედავად პატარა

ასაკისა, უკვე მოესწრო აფხაზეთშიც და სამაჩაბლოშიც ომი.

- 8 -

დათვის პატარა ბელთან ერთად გვეახლა. ბელი ხალხს

შეჩვეული იყო და ყურადღებას არ გვაქცევდა. ლიმონათი

მივაწოდეთ. ბელმა ორივე თათით გამოგვართვა ბოთლი, თავს

ზემოთ ასწია და ძალზე სასაცილოდ დაიწო ტკბილი სითხის

მირთმევა. ეტყობოდა, ამას პირველად არ აკეთებდა, მაგრამ მაინც

საინტერესო სანახავი იყო. რომელიღაც ჩვენთაგანს თავში

ბოროტი აზრი მოუვიდა და ბელს ლიმონათის მაგივრად ლუდი

მიაწოდა. ასწია ბელმა ბოთლი, მოსვა და ... ლუდის გემო არ

ესიამოვნა. როგორ მოახერხა ეს, არ ვიცი, მაგრამ ამ პატარა

ფუმფულა არსებამ ხელის მკვეთრი მოძრაობით ბოთლი

პირდაპირ თავში გაარტყა ბოროტ „ბარმენს“. რა თქმა უნდა, ჩვენ

ბელის მხარეს ვიყავით და სიცილი დავაყარეთ.

ტანკისტები ძალზე კარგი ბიჭები გამოდგნენ. ზოგი მათგანი

ნაღმზე რამდენჯერმე იყო აფეთქებული, რაზეც ერთმანეთთან

ანგარიშიც კი ჰქონდათ გახსნილი. ჩვენი ახალგაცნობილი 3-ჯერ

იყო აფეთქებული, მაგრამ თურმე ვიღაც სჯობნიდა, რომელმაც 4-

ჯერ მოახერხა აფეთქების შემდეგ ცოცხლად გადარჩენა და

მიუხედავად ამისა, კიდევ აპირებდა საბრძოლველად წასვლას.

გულში გამიელვა ნაცნობმა ფრაზამ: „ერთხელ დაჭრეს, მეორედ

დაჭრეს, აღარა კმარა?“

ცოტა ხანში მთელი სატანკო გავიცანით თავისი ერთხელ,

ორჯერ, სამჯერ და ოთხჯერ აფეთქებული ხალხით. ძალზე

ტიტულოვან ტანკისტებს, რომლებიც ბევრჯერ იყვნენ

აფეთქებულები, «Кащей Бессмертный»-ს (უკვდავი კაშეი,

ზღაპრის გმირი) ვეძახდით. მაშინ რა ვიცოდი, რომ ჩვენც

ვიგემებდით როგორც ყუმბარმტყორცნით, ასევე ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმზე აფეთქების სიმწარეს.

- 9 -

დივიზიონის დაარსებიდან მეორე დღეს ორი ბიჭი

გამოგვეცხადა. ქართველებს არ ჰგავდნენ. ორივეს სპორტული

აღნაგობა და სამხედრო მანერები ჰქონდა. ერთ-ერთმა აშკარად

გამოკვეთილი სომხური კილოთი, რუსულად მოგვმართა: «Не подскажете где артиллерия». (ვერ

მეტყვით, სად არის არტილერია?)

დავუდასტურეთ სწორად მოსვლა.

უცნობებმა ზურგჩანთები მოიხსნეს, იქვე კუთხეში მიაწყვეს და

იმავე ბიჭმა მოგვმართა: «Ну тогда

ребята, мы к вам. Меня Рудиком

зовут». (ბიჭებო, ჩვენ თქვენთან ვართ

განაწილებულნი, მე რუდიკა მქვია)

ხელი ჩამოვართვით ერთმანეთს.

რუდიკასთან მყოფი მეორე პიროვნება ხმას არ იღებდა. თურმე ცოტა ენა

ებმებოდა და ეტყობა მოერიდა ჩვენი.

თბილისელი სომხები გამოდგნენ.

ქართულად მშვენივრად საუბრობდნენ, მაგრამ ჩვენთან საუბარს მაინც

რუსულად ამჯობინებდნენ. ორივე

საბჭოთა ჯარის დესანტში იყო

ნამსახურები, ეს ფიზიკურ გარეგნობაზეც ეტყობოდათ. ასეთი ხალხის

შემომატებაზე არც ერთი ქვედანაყოფი არ იტყოდა უარს.

იმავე დღეს ჩვენს დივიზიონს კიდევ ორი წევრი: დათო

(ზაური) ახალშენაშვილი და ერმინე (გია) ჭითანავა შემოემატა.

თბილისის ზღვა გეოგრაფიულად ბრწყინვალე საწვრთნელი

ადგილი აღმოჩნდა. მისი მიმდებარე საკმაოდ დიდი ტერიტორია

საშუალებას გვაძლევდა, ტაქტიკური წვრთნები მაღალ დონეზე

ჩაგვეტარებინა.

საწყისი ცოდნა, თუ როგორ უნდა გამოგვეყენებინა ტოპოგრაფიული რუკა არტილერიაში, თბილისის ზღვაზე მივიღეთ.

გარდა ამისა, იგი შესანიშნავი ადგილი იყო ფიზიკური მომზადებისთვის. მისი მთაგორიანი რელიეფი მაქსიმალურად

მიახლოებული გამოდგა ფრონტის რელიეფთან. დავრბოდით ამ

აღმართ-დაღმართებსა და ზღვის ქვიან სანაპირო ზოლზე.

ჩვენი ახლადშეძენილი სომეხი ძმები მოკრივეებიც აღმოჩნდნენ. შეგვპირდნენ, კრივს გასწავლითო. მაგრამ რუდიკამ

დაიწუწუნა: კრივის ტომარა რომ გვქონდეს, კარგი იქნებოდაო.

ამის გაგონებაზე წავედი ბრიგადის საწყობში. საწყობის

უფროსს უბრალო ტომარა ვთხოვე, თან ავუხსენი, რისთვისაც

მინდოდა. უფროსი დაფიქრდა და მითხრა: მაქვს ერთი ტომარა,

თქვენ ნაღდად გამოგადგებათ, მაგრამ სად მიდევს, უნდა

მოვძებნოო. შევიდა საწყობში და დაიწყო ძებნა. ნეტა არ მეთხოვა!

ამ კაცმა დალაგებული საწყობი სამჯერ გადაატრიალა. ყველა

ყუთი გახსნა. უკვე მერიდებოდა, მაგრამ გვიანი იყო. მთელი

საწყობი არია ჩემი გულისთვის და როგორც იქნა მოძებნა. ტომარა

სულ ახალი გამოდგა, თან სქელი ბრეზენტის ნაჭრისგან იყო

შეკერილი. ზომითაც და ფორმითაც იდეალურად წააგავდა

კრივის ინვენტარს, მაგრამ ეტყობოდა, რომ მაინც სამხედრო

დანიშნულების იყო. დავინტერესდი, თუ რაში გამოიყენებოდა

ასეთი ნივთი. საწყობის უფროსმა მითხრა: წესიერად მეც არ ვიცი,

მაგრამ თუ არ ვცდები, ასეთ ტომარაში ტვირთს ყრიან და მერე

პარაშუტით აგდებენო. ხომ ხვდებით, რა კარგი ხარისხის ტომარა

მაჩუქეს.

- 11 -

დახმარებისთვის საწყობის უფროსს დიდი მადლობა

გადავუხადე და გახარებულმა წამოვიღე საჩუქარი. ნახერხი

ვერსად მოვძებნე, ამიტომ ტომარა ქვიშით გავავსე. იმსიმძიმე

გამოვიდა, რომ ოთხმა კაცმა ძლივს დავკიდეთ ძელზე. ბოლომდე

დამაგრებული არც გვქონდა, რომ რუდიკა გამოჩნდა. გახარებულმა მოირბინა. წელს ზევით გაიძრო სამოსი და ჩვენთვის

კრივის კლასი რომ ეჩვენებინა, მთელი ძალით დაარტყა ქვიშით

სავსე ტომარას შიშველი ხელი. ტომარა არც კი განძრეულა ადგილიდან.

მკაფიოდ დავინახე, რუდიკას სახეზე სიხარული მომენტალურად სიმწრის ნიღაბმა როგორ ჩაანაცვლა. ცოტა ხნით

ჩაიცუცქა. მეორე ხელი ნატკენ მაჯაზე მოიკიდა. მიხვდა, რითაც

იყო ტომარა სავსე. გაბრაზების მაგივრად სიცილი დაიწყო და

გვითხრა: «Ребята, это всё-таки бокс, а не школа Шаолинь».

(ბიჭებო, ბოლოს და ბოლოს ეს კრივია და არა შაოლინის სკოლა).

შეწუხებული მივედი მოკრივესთან, ბოდიში მოვუხადე. თან

დამაინტერესა და ნელა მივარტყი ხელი ტომარას. შეგრძნება

დამრჩა, რომ ქვიშის მაგივრად შიგ ბეტონი იყო ჩაქვავებული.

შეშინებული მივუბრუნდი რუდიკას, შემეშინდა, ხელი ხომ არ

ჰქონდა მოტეხილი.

დამამშვიდა: «Не бойся, было время я и кирпичи ломал этой

рукой». (ნუ გეშინია, იყო დრო ამ ხელით აგურებსაც კი ვამტვრევდიო).

ტრავმა მართლაც არ მიუღია, მაგრამ ამის შემდეგ ჩემს

დადებულ ნივთებს სიფრთხილით ეპყრობოდა.

- 12 -

***************************

ბიჭები გარემონტებული სახლის ერთ-ერთ ოთახში

ვისხედით. ტაქტიკური წვრთნებიდან ახალი მოსულები ვიყავით

და ჩვენი ოთახის ვიწრო გარემოდან გამომდინარე, რუკები

პირდაპირ საწოლებზე გვქონდა გაშლილი. აქვე ქაოსურად იყო

მიმოფანტული ხელსაწყოები, რომლებიც არტილერისტს

გათვლების გასაკეთებლად სჭირდება. კარებში მამაკაცის

სილუეტი გამოჩნდა. ტანთხელი აღნაგობის, ასაკით სადღაც 40

წლის მამაკაცი ორივე იდაყვით კარების ჩარჩოს აქეთ-იქით

მიყრდნობოდა და თან ცინიკურად იღიმოდა. როგორც კი ოთახს

მოავლო თვალი, მაშინვე მიხვდა, სადაც იყო მოსული, მაგრამ

მაინც იკითხა: თქვენ ხართ არტილერისტები? დასტური მივეცით. 

თან ჩვენც დავინტერესდით ახალმოსულის ვინაობით. მივიღეთ

მოკლე პასუხი: ალექსანდრე პაპაშვილი.

ახალმოსული ცინიკურ ღიმილს არ იშორებდა სახიდან,

აშკარად არტილერიაში სხვა ასაკის ხალხს ელოდა, ჩვენ კი 22-23

- 13 -

წლის ბიჭები დავხვდით. ისიც ცალსახად ეტყობოდა, რომ ამ

ღიმილით მას დრო გაჰყავდა, რათა თავისთვის მნიშვნელოვანი

გადაწყვეტილება მიეღო.

დიდი ტელეპატიის ნიჭი არ სჭირდებოდა იმის მიხვედრას,

თუ რაზე ფიქრობდა ალექსანდრე. მას უნდა გადაეწყვიტა,

წავიდოდა თუ არა ის „ბავშვებთან“ ერთად საომრად.

(მკითხველისთვის მინდა დავაკონკრეტო, რომ 22-23 წლის

მეომარი არ შეიძლება ჩაითვალოს პატარა ასაკის მქონედ.

პირიქით მისთვის ეს საკმაოდ კარგი ასაკიცაა, მაგრამ

არტილერიაში, რომელიც მასობრივი განადგურების იარაღს

ფლობს, სასურველია უფრო გამოცდილი და გაწონასწორებული

ხალხი მსახურობდეს. ეს უკანასკნელი თვისებები კი, როგორც

მოგეხსენებათ, მხოლოდ ასაკთან ერთად გამომუშავდება.)

იფიქრა, იფიქრა ალექსანდრემ და დაბეჯითებით განაცხადა:

მეც თქვენთან ერთად ვიბრძოლებ არტილერიაშიო.

 ამ სიტყვებზე კი ყველას ერთმა აზრმა გაგვიელვა თავში: ახლა

ეს ათრიე ომში. (ჩვენთვის ის ხომ „ბებერი“ იყო!)

მაგრამ ამას ხმამაღლა ხომ არ ვიტყოდით. უბრალოდ,

თავაზიანობის გამო დავთანხმდით მის შემომატებას, თორემ

დიდი სიხარული და ემოცია არ გამოგვიხატავს.

ეს იყო ალექსანდრე პაპაშვილი, მეტსახელად პაპიკა,

რომელსაც საბჭოეთის დროს სავალდებულო სამსახური არტილერიაში ჰქონდა მოხდილი. იმ წამში რას ვიფიქრებდი, რომ ეს

კაცი ომში ჩვენი საარტილერიო დივიზიონის მთავარი დამრტყმელი ძალა და ნამდვილი ლიდერი გახდებოდა.

პაპიკამ ბოდიში მოგვიხადა: მაპატიეთ, ხვალ შემოგიერთდებით, დღეს ბავშვთან ერთად ვარ წამოსული, უნდა

გავასეირნოო.

- 14 -

მის გასაცილებლად ყველა გარეთ გავედით. ეზოში

„ჟიგულის“ მარკის წითელი ავტომობილი იყო გაჩერებული,

რომელშიც პატარა ბავშვი წყნარად იჯდა და თავისთვის რაღაცას

თამაშობდა.

პაპიკამ ბავშვს მიმართა: «Хочешь мороженое»?

მანქანიდან მოგვესმა გამაყრუებელი ყვირილი: «Д а а а а ».

ყველას ხმამაღლა გაგვეცინა. აბა რომელი ბავშვი იტყვის

ნაყინზე უარს. ალექსანდრე პაპაშვილს ეროვნებით რუსი მეუღლე

ჰყავდა და ბავშვი ორივე ენას გასაოცრად კარგად ფლობდა.

დრო გადიოდა და ჩვენი საარტილერიო დივიზიონის რიგები

ნელ-ნელა ივსებოდა.

ერთ დღესაც დივიზიონში ჯინსებში გამოწყობილი ბიჭი

მოვიდა, რომელსაც ხელში რაღაც ფურცელი ეჭირა. ბატონი

 გიორგი ყარყარაშვილის წერილი

იყო, რომელშიც გვთხოვდა, რომ ეს

პიროვნება საარტილერიო დივიზიონის უფროსად დაგვენიშნა. ჩვენი

მომავალი უფროსი ავთანდილ

წიკლაური პროფესიით არტილერისტი გამოდგა.

ახალმოსულს განათლება ლენინგრადის (დღევანდელი სანკტპეტერბურგის) უმაღლეს საარტილერიო

სასწავლებელში ჰქონდა მიღებული.

წარმოშობით გუდამაყრის ხეობის

შვილი იყო. ქცევა-მანერაშიც ეტყო-

- 15 -

ბოდა ეს კვალი. ძლიერი მკლავები და ფართო მხრები კი

უტყუარად ადასტურებდნენ ამას. ვიგრძენით, რომ საკმაოდ

სერიოზული სპეცშემადგენლობა გვემატებოდა. რომელი

ჭკუათმყოფელი ეტყოდა ავთო წიკლაურისნაირ პიროვნებას

უარს და სიხარულით მივიღეთ ჩვენს რიგებში

< >