ოს­მა­ლე­თის გან­თქმუ­ლი ამირ­ბა­რი (ად­მი­რა­ლი) ჯა­ზა­ირ­ლი (ალ­ჟი­რე­ლი) კა­პუ­დან ფაშა ჰა­სა­ნი 1714 წელს და­ი­ბა­და სა­ქარ­თვე­ლო­ში და წარ­მო­შო­ბით ფშა­ვი­დან იყო. იგი სი­ბე­რე­შიც კი თა­ვი­სუფ­ლად ფლობ­და ქარ­თულ ენას. ფიქ­რო­ბენ, რომ ჰა­სა­ნი თა­ვი­დან­ვე ალ­ჟირ­ში იქნა გა­ყი­დუ­ლი, თუმ­ცა არის მო­საზ­რე­ბა, რომ იგი სტამ­ბო­ლის თე­ქირ­და­ღის უბან­ში მცხოვ­რებ­მა ვა­ჭარ­მა შე­ი­ძი­ნა, მო­ნო­ბი­დან განთა­ვი­სუფ­ლე­ბის შემ­დეგ კი ია­ნი­ჩარ­თა რი­გებ­ში ჩა­ე­წე­რა და 1737-1739 წლებ­ში ავ­სტრი­ელ­თა წი­ნა­აღ­მდეგ იბ­რძო­და, სა­დაც თავი ქა­ლაქ ბელგრა­დის ალ­ყის დროს გა­მო­ი­ჩი­ნა.

ალ­ჟირ­ში იგი ტლემ­სე­ნის ოლ­ქის მმარ­თვე­ლად და­ი­ნიშ­ნა. მოგ­ვი­ა­ნე­ბით, ალ­ჟი­რის დე­ის­თან ურ­თი­ერ­თო­ბის გარ­თუ­ლე­ბის გამო ალ­ჟი­რი­დან ეს­პა­ნეთ­ში გა­იქ­ცა. 1760 წელს ჰა­სა­ნი სტამ­ბოლ­ში დაბ­რუნ­და და აქე­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი, 30 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, რუ­სე­თის ფლო­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ იბრძოდა. 1770 წლის 5-7 ივ­ლი­სის რუ­სეთ­თან გა­მარ­თულ ჩეს­მას სა­ზღვაო ბრძო­ლა­ში ჰა­სან­მა თავი გა­მო­ი­ჩი­ნა, რის შე­დე­გა­დაც სულ­თან­მა იგი კა­პუ­დან ფა­შას, ანუ მთა­ვა­რი ად­მი­რა­ლის თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე და­ა­წი­ნა­უ­რა. შემ­დგომ წლებ­ში იგი წეს­რი­გის და­სამ­ყა­რებ­ლად სხვა­დას­ხვა ოს­მა­ლურ პრო­ვინ­ცი­ებ­ში მი­ავ­ლი­ნეს, მათ შო­რის სი­რი­ა­ში, ეგ­ვიპ­ტე­ში და მო­რე­ა­ში.

იმავდრო­უ­ლად ჰა­სა­ნი შავ ზღვა­ში რუ­სე­თის ფლო­ტის წი­ნა­აღ­მდეგ სა­ზღვაო ოპე­რა­ცი­ებს ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და. იგი ოს­მა­ლუ­რი ფლო­ტის მო­დერ­ნი­ზა­ცი­ის მთა­ვა­რი ინი­ცი­ა­ტო­რი იყო, მის სა­ხელს უკავ­შირ­დე­ბა თურ­ქუ­ლი სა­ზღვაო აკა­დე­მი­ის შექ­მნაც. ჰა­სა­ნი, რო­მე­ლიც ყველ­გან თა­ვის ლომ­თან ერ­თად და­დი­ო­და, 1790 წელს სტამ­ბოლ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. ჰა­სან კა­პუ­დან ფაშა ხში­რად ასო­ცირ­დე­ბა ალ­ჟი­რის სა­ფა­შოს­თან. რუ­სეთ­თან ომის დროს მან მაღ­რი­ბის ქვეყ­ნე­ბი­დან არა­ერ­თი სა­ზღვაო სპე­ცი­ა­ლის­ტი, მათ შო­რის ქარ­თვე­ლი, გა­მო­იწ­ვია.

წყარო: ამბები.გე  მანანა გაბრიჭიძე

< >