ბრძოლა რუსეთის იმპერიის ძირთადად ქართველი არარეგულარულ ცხენოსანთა პოლკით დაკომპლექტებულ ჯარს, თავადი ივანე ანდრონიკაშვილის მეთაურობით და 18.000-იანი თურქთა ჯარს ალი-ფაშას მეთაურობით შორის ყირიმის ომის პერიოდში, 1853 წლის 12 ნოემბერს. რუსებმა მოჭრეს თურქების იერიში ამიერკავკასიაზე და უკან ყარსში დაახევინეს.
ახალციხის ბრძოლა — ყირიმის ომის ერთ-ერთი ეპიზოდი, რომლის დროსაც ძირითადად ქართველი კავალერისტებით დაკომპლექტებულმა რუსეთის დივიზიებმა დაამარცხეს ოსმალეთის ჯარი ქალაქ ახლაციხისთვის ბრძოლაში.
მიხეილ ვორონცოვი(1782-1856) კავკასიის მთავარმართებელი რუსეთი
მიუხედავად იმისა, რომ ყირიმის ომის დროს ძირითადად სამხედრო ოპერაციები მიმდინარეობდა ყირიმის ნახევარკუნძულზე, ოსამლეთის იმპერიამ და მისმა მოკავშირეებმა დარტყმები მიიტანეს სხვა რეგიონებზეც, მათ შორის სამხრეთ კავკასიაზე. 1853 წლის 15 ოქტომბერს ოსმალეთის სამხედრო შენაერთები თავს დაესხნენ გურიის საგუშაგოს შეკვეთილთან და დაამარცხეს იქ გამაგრებული გარნიზონი.
ალი-ფაშა (თავდგირიძე) (1828-1911) ოსმალეთის გენერალი. ქობულეთი, აჭარა.
ამის შემდეგ ოსმალეთმა 18 ათასიანი ლაშქრით მიიტანა იერიში ახალციხეზე, რომელიც ადრიანოპოლისის ზავის მიხედვით რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში იყო. ოსმალებმა ალყაში მოაქციეს ახალციხეში მდგარი ძირითადად რუსებისგან შემდგარი გარნიზონი. კავკასიის მეფისნაცვალმა მიხეილ ვორონცოვმა გარნიზონის დახსნით ოპერაციაში 7000 კაციანი არმიის სარდლობა გენერალ-ლეიტენანტ ივანე ანდრონიკაშვილს დაავალა. 1853 წლის 14 (26) ნოემბერს რუსეთის იმპერიის ძირითადად ქართველთა არარეგულარულ კავალერისტების პოლკებისგან დაკომპლექტებულმა დივიზიებმა ახალციხეში გამაგრებულ გარნიზონთან ერთად მოახერხეს სისხლისმღვერ ბრძოლაში ოსმალების დამარცხება და მოწინააღმდეგის განდევნა.
ფოტო: ანდრონიკაშვილი ივანე მალხაზის ძე (1798-1868) რუსეთის გენერალი სოფ.ქოდალო გურჯაანი კახეთი
