გთხოვთ მოგვაწოდოთ ინფორმაცია ტარიელ ჯალაღონია, ილიკო ეფრემიძე, ამ პირებზე ინფორმაცია ვერ მოვიძიეთ
სტენდი კოპატნარის აეროპორტზე მოგვაწოდა ნუგზარ ჭეიშვილმა :
აფხაზეთში გვარდიის შვეულფრენთა საავიაციო პოლკმა, რომელსაც პოლკოვნიკი ჯიმი მაისურაძე მეთაურობდა 3 მი–24, 3 მი–8მტვ და 2 მი–8ტ დაკარგა
ომს შვეულმფრენის 19 პილოტი ემსხვერპლა:
05 ოქტომბერი 1992 წელი (ეკიპაჟი: გიორგი კვესაძე.)
26 დეკემბერი 1992 წელი (ეკიპაჟი: ჯიმი მაისურაძე, მერაბ გელაშვილი)
15 იანვარი 1993 წელი (ეკიპაჟი: აბაქარ მაგამედოვი.)
07 ივნისი 1993 წელი (ეკიპაჟი: ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი.)
07 ივლისი 1993 (ეკიპაჟი: გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, გიორგი ნოზაძე, როლანდ სენაშვილი.)
08 ივლისი 1993 წელი (ეკიპაჟი : ვლადიმერ კერდიკოვი, გიორგი გელაშვილი, ზეზვა ქავთარაძე.ტარიელ ჯალაღონია)
30 სექტემბერი 1993 წელი (ეკიპაჟი: იგორ ბახტაძე, ლევან ჩაგოშვილი, სერგეი პლატოვსკი)
უგზო უკვლოდ დაკარულებად ითვლებიან: 07 ივნისი 1993 წელი ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი."
ტარიელ ჯალაღონია, ილიკო ეფრემიძე, ამ პირებზე ინფორმაცია ვერ მოვიძიეთ
05 ოქტომბერი 1992 წელი გიორგი კვესაძე 1965-1992წწ გარდ. 27 წლის, გაგრასთან მფრინავი დაბ. სოფ. ფლევი ხაშური
26 დეკემბერი 1992 წელი ჯიმშერ (ჯიმი) მაისურაძე 1949-92წწ. გარდ. ათარა აფხაზეთი მფრინავი წარმ. სოფ. გიორგეთი ლაგოდეხი კახეთი, (ეკიპაჟი: ჯიმი მაისურაძე, მერაბ გელაშვილი)
26 დეკემბერი 1992 წელი მერაბ სერგოს ძე გელაშვილი 1966-92წწ მფრინავი გარდ. 26 წლის ათარა აფხაზეთი დაბ. სოფ. მუხური გალი, (ეკიპაჟი: ჯიმი მაისურაძე, მერაბ გელაშვილი)
07 ივნისი 1993 წელი ვიტალი არეშინი ივანეს ძე 1970-93წწ დაკარგ. 23 წლის აფხაზეთი, მფრინავი დაბ. სიღნაღი (ეკიპაჟი: ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი.)
07 ივნისი 1993 წელი ზებურ სერგოს ძე ბოლქვაძე 1969-93წწ დაკარგ. 24 წლის აფხაზეთში, მფრინავი დაბ. სოფ. ახალშენი, ხელვაჩაური, აჭარა (ეკიპაჟი: ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი.)
07 ივნისი 1993 წელი 07 ივნისი 1993 წელი ომარი ქორთოშიძე 1966-93წწ დაკარგ. 27 წლის აფხაზეთი მფრინავი სოფ. დიკლო ომალო თუშეთი (ეკიპაჟი: ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი.)
07 ივლისი 1993 გიორგი ნოზაძე 1971-93წწ გარდ. 27 წლის, სოხუმი, მფრინავი დაბ. სოფ. ფლევი ხაშური (ეკიპაჟი: გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, გიორგი ნოზაძე, როლანდ სენაშვილი.)
07 ივლისი 1993 გიორგი ჭეიშვილი თამაზის ძე 1970-93წწ დაკარგ. 23 წლის აფხაზეთში. მფრინავი დაბ. კრემენჩუკი უკრაინა, წარმ. ქუთაისი (ეკიპაჟი: გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, გიორგი ნოზაძე, როლანდ სენაშვილი.)
07 ივლისი 1993 ბეჟან გაბრიჭიძე ავთანდილის ძე 1969-93წწ დაკარგ. 24 წლის ტამიში, აფხაზეთი მფრინავი, დაბ. სოფ. სიმონეთი თერჯოლა (ეკიპაჟი: გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, გიორგი ნოზაძე, როლანდ სენაშვილი.)
07 ივლისი 1993 როლანდ სენაშვილი გარდ. 1993 წელს აფხაზეთი, მფრინავი (ეკიპაჟი: გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, გიორგი ნოზაძე, როლანდ სენაშვილი.)
08 ივლისი 1993 გიორგი გელაშვილი გარდ. 1964-93 გარდ. 29 წლის, ტამიში აფხაზეთი მფრინავი დაბ. სართიჭალა საგარეჯო (ეკიპაჟი : ვლადიმერ კერდიკოვი, გიორგი გელაშვილი, ზეზვა ქავთარაძე. ტარიელ ჯალაღონია)
08 ივლისი 1993 ვლადიმერ კერდიკოვი 1958-93წწ გარდ. 35 წლის, სოფ. ტამიში ოჩამჩირე აფხაზეთი დ. თბილისი (ეკიპაჟი : ვლადიმერ კერდიკოვი, გიორგი გელაშვილი, ზეზვა ქავთარაძე. ტარიელ ჯალაღონია)
08 ივლისი 1993 ალექსანდრე (ზეზვა) მიხეილის ძე ქავთარაძე 1965-93წწ გარდ. 28 წლის აფხაზეთი. მფრინავი დაბ. ფასანაური (ეკიპაჟი : ვლადიმერ კერდიკოვი, გიორგი გელაშვილი, ზეზვა ქავთარაძე. ტარიელ ჯალაღონია)
30 სექტემბერი 1993 იგორ ბახტაძე იურის ძე 1967-93წწ. გარდ. 27 წლის, კოდორის ხეობა, აფხაზეთი მფრინავი დაბ. თბილისი წარმ. კასპი (ეკიპაჟი: იგორ ბახტაძე, ლევან ჩაგოშვილი, სერგეი პლატოვსკი)
30 სექტემბერი 1993 ლევან ჩაგოშვილი 1965-93წწ გარდ. 28 წლის, კოდორი, აფხაზთი მფრინავი დაბ. სოფ ზემო ალვანი ახმეტა (ეკიპაჟი: იგორ ბახტაძე, ლევან ჩაგოშვილი, სერგეი პლატოვსკი)
30 სექტემბერი 1993 სერგეი პლატოვსკი ტიმოფეის ძე Платовский Сергей Тимофеевич 1971-93წწ გარდ. 22 წლის აფხაზეთი მფრინავი დაბ. თბილისი (ეკიპაჟი: იგორ ბახტაძე, ლევან ჩაგოშვილი, სერგეი პლატოვსკი)
1993 წლის 05 თებერვალს შეულმფრენი მი-8 -ით საბორტე ნომრით 24736 ხომალდის მეთური ვლადიმერ ნაუმენკო, მეორე მფრინავი გელა სილაქაძე, თვდაცვის სამინისტროს ბრძანებით განახორციელეს საბრძოლო გაფრენა ოჩმჩირის მიმართულებით. უკან დაბრუნებისას ვერტფრენმა განიცადა კატასტროფა ქუთაისის აეროპორტში დაჯდომისას, რთული მეტეოროლიგიური პირობების, ვერტმფრენის გაუმართვოსბის და აეროპორტის გაუნათებლობის გამო.
ვლადიმერ ნაუმენკო დაბადებულია ქუთაისი
გელა დიმიტრის ძე სილაქაძე 1964-93წწ გარდ. 29 წლის ქუთაისი, მფრინავი დაბ. სოფ. კვალითი ზესტაფონი
თენგიზ კეკუა 1951-93წწ გარდ. ქუთაისი, მრინავი, ბორტმექანიკოსი ბორტზე იმყოფებოდა როგორც მგზავრი
ბორტ მექანიკოსი რამაზ ბისილეიშვილი, გარდაიცვალა
1992 - 1993 წლებში აფხაზეთის ომის დროს აფხაზეთის / საქართველოს / რუსეთის საჰაერო ძალების მონაწილეობაზე.
ავიაცია პირველად აფხაზეთის ცაზე 1992 წლის 14 აგვისტოს გამოჩნდა.
საქართველოს საჰაერო ძალები:
1992 წლის 14 აგვისტოს, საქართველოს სახელმწიფო საბჭოს სახმელეთო ჯარების აფხაზეთში შესვლის პარალელურად, საიმედოდ დაფარეს ჰაერიდან Mi-24 საბრძოლო ვერტმფრენებით. სხვადასხვა წყაროები საუბრობენ სახმელეთო ჯარების დაფარვაში მონაწილე ავიაციის განსხვავებულ რაოდენობაზე. იყო მხოლოდ 2 Mi-24 შვეულმფრენი, მფრინავების ვინაობა უცნობია. ომის პირველი 4 დღის განმავლობაში მი-24 ძალიან აქტიურად გამოიყენებოდა სახმელეთო ჯარების ჩასახშობად.
ყველაზე მნიშვნელოვანიმომენტები:
1) 14/08/92 აფხაზეთის OPVV-ის პოსტის დაბომბვა სოხუმის აეროპორტში. სპეცდანიშნულების რაზმის „კატრანის“ მებრძოლებმა შვეულმფრენს საკუთარი ბაზიდან, რომელიც აეროპორტებთან - ახლოს მდებარეობდა, თვითნაკეთი NURS -ს საშუალებით ესროდნენ. მაგრამ Mi-24 გაფრინდა და იმ დღეს აღარ გამოჩენილა აეროპორტის ტერიტორიაზე.
2) 14-15.08.92 აფხაზური მილიციის დაბომბვა სოხუმში, პოზიციებზე - წითელ ხიდთან, სანატორიუმთან, რესპუბლიკურ საავადმყოფოსთან, რკინიგზის სადგურთან.
3) 16/08/92, გაგრის რაიონში წინააღმდეგობის ჩასახშობად, გამოიძახეს ერთი Mi-24, რომელმაც დაამუშავა აფხაზეთის OPVV-ის სავარაუდო პოზიციები (თუმცა იმ დროისთვის ისინი უკვე ცარიელი იყო, აფხაზები უკან დაიხიეს უფრო ახლოს ქალაქთან.) ...
შემდგომში ავიაციის მონაწილეობა მხოლოდ გაიზარდა. 1992 წლის 28 სექტემბერს მათ შეუერთდა საქართველოს საჰაერო ძალების შემტევი თვითმფრინავი სუ-25. სუ-25-ზე დაკისრებული ამოცანები იგივე იყო, რაც ნებისმიერ ომში, მტრის ჯარების წინააღმდეგობის ჩახშობა. ასევე აფხაზური მხარის უკანა ობიექტებსა და კომუნიკაციებზე დაბომბვისა და თავდასხმის მიყენება. ასეთი ობიექტები იყო ქალაქები გუდაუთა და ტყვარჩელი, ასევე ოჩამჩირის რაიონის მრავალი სოფელი.
სუ-25-ებმა აფხაზეთის ომის დროს განხორციელდა 217 გაფრენა, დანაკარგებმა შეადგინა 6 თვითმფრინავი, პილოტები იყვნენ იზანი ცერცვაძე (გარდაიცვალა), ვალერი ნაყოფია, სლავა ჯაბუა (გარდაიცვალა), დაკა ყიზილაშვილი, რეზო ნარუშვილი, თამაზ ნადირაშვილი, კახა თვაური, ალან ლაკოევი, ზვიად ბექაური, ვოვა შებეტოვი, ლადო ავლოხაშვილი, მალხაზ ტაბატაძე, გოჩა შინგაზდილოვი, დავით გუგულაშვილი, ვლადიმერ ბალაევი, იგორ ბედუსენკო და ზურაბ იარაჯული (გარდაცვლილი).
აფხაზეთის ომში ქართულმა ვერტმფრენებმა 360 გაფრენა განახორციელეს. პოლკოვნიკ ჯიმშერ მაისურაძის მეთაურობით საავიაციო პოლკმა აფხაზეთში დაკარგა: 3 მი-24, 3 მი-8მტვ და 2 მი-8ც.
ომის დროს დაიღუპა 19 მფრინავი: ჯიმშერ მაისურაძე, აბაქარ მაგამედოვი (ანუ მამედოვი), გიორგი კვესაძე, გიორგი ნოზაძე, გიორგი გელაშვილი, გიორგი ჭეიშვილი, ბეჟან გაბრიჭიძე, ვლადიმერ კერდიკოვი, იგორ ბახტაძე, ლევან ჩაგოშვილი, ჯაღოშვილი, როგონიძე სერგეი პლატკოვსკი და ზეზვა ქავთარაძე. დაკარგულები არიან: ომარ ქორთოშიძე, ზებური ბოლქვაძე და ვიტალი არეშინი.
Su-25 დანაკარგები
სლავა ჯაბუა 1957-1992წწ დაკ. გაგრა მფრინავი დაბ. სოხუმი აფხაზეთი
10/11/92 ჩამოაგდეს ახალი ათონის მახლობლად, ჩავარდა ზღვაში. დაიღუპა პილოტი სლავა ჯაბუა. თავდამსხმელი თვითმფრინავის დაცემის ადგილზე საქართველოს საჰაერო ძალების რამდენიმე Mi-8 მუშაობდა, რომლებიც ცდილობდნენ მფრინავის (ან მისი სხეულის ამოღლებას), მაგრამ ვერ მოახერხეს.